طی دوره پرورش آغازین، فضای سالن بایستی مطابق برترین استانداردها باشد تا پرندگان به صورت بهینه و بدون مشکل زندگی خود را آغاز کنند. این امر مستلزم ایجاد فضایی خشک، با تهویه مطبوع و وسایل گرمایشی مناسب است. سالنی با عایق مناسب و کف بتنی بدون جریان هوای شدید فضایی مطلوب برای پرورش آغازین بوقلمون می‌باشد.
فرآیند پرورش آغازین به مدت 5-4 هفته به طول میانجامد.
-
سیستم های فضای جوجه ریزی
به طور کلی در مزرعه پرورش بوقلمون، دو نوع سیستم آب و هوایی برای فضای جوجه ریزی وجود دارد:
فضای باز
در اطراف فضای باز، پانل های بزرگی وجود دارد که میتوان از طریق پرده یا پره های ساندویچی (sandwich flaps) بسته به مقدار هوای موردنیاز و دما، باز و بسته بودن آنها را تنظیم نمود.
هوا یا از طریق پره های قابل تنظیم تعبیه شده در لبه سقف و یا از طریق بلندکردن لبه های سقف جابجا میشود. جهت تهویه در تابستان، بایستی برای فضاهای باز محاسبات تکمیلی انجام داد (اغلب پنکه ها با توان 40000m3/h و 1.1KW)
فضای بسته
در سیستم فضاهای بسته، هوای آزاد از طریق دریچههای ورودی تعبیه شده در دیوارهای کناری، به درون فضا وارد میشود. عموماً برای این منظور فشار منفی مورد نیاز توسط پنکه های خروجی نصب شده در لبه سقف و/یا دیوار کناری به وجود می آید. برای تهویه در فصل تابستان با عددهای آنتالپی 67KJ/Kg هوای خشک، بایستی سیستم فشار منفی برای حجم تهویه موردنظر طراحی شود. راه حل بهتر استفاده از سیستم هایی است که از اثر خنک شدن هوا از طریق باد (اثر باد خنک)، برای تهویه تابستان استفاده می‌کنند که در کنار تهویه یک تونل قسمتی با هوادهی بهینه در اتاق ترکیب شود.
آنتالپی (enthalpy)، کل انرژی هوا بسته به دما و رطوبت را نشان میدهد و همچنین به عنوان نشانگر تنش حرارتی روی پرندگان عمل میکند. در صورت بالا بودن عدد آنتالپی در فضای جوجه ریزی، پرندگان باتوجه به توان محدود تعریق خود، با نوک باز تنفس می‌کنند. این امر منجر به نفس نفس زدن پرندگان میشود و در چند ساعت موجب بروز تلفات خواهدشد.
توجه: وسایل تهویه بایستی از همان ابتدا در برنامه ریزی فضا در نظر گرفته شود.
-
شرایط آب و هوایی و کیفیت هوای سالن
شرایط آب و هوایی، یکی از عوامل حیاتی برای پرورش آغازین موفق می‌باشد.
به عنوان یک اصل بنیادی، سیستم تهویه مطبوع سالن باید به گونه ای طراحی شود که تهویه بدون جریان هوای شدید در زمان پرورش آغازین بوقلمون ممکن باشد.
در مرحله وزن گیری، بایستی از هوادهی منطقه کف با هوای خنک و تازه اطمینان حاصل شود، به گونه ای که همواره هوای سالم برای سلامت و راحتی پرندگان تأمین باشد.
توجه: به عنوان یک اصل بنیادی، از جریان هوای شدید جلوگیری کنید.
هرچند: در شرایط حاد، با عدد آنتالپی بالا در هوای بیرون، سیستم تهویه بایستی تبادل هوای کافی را در منطقه پرندگان (اثر باد خنک) تضمین کند.
عدد آنتالپی مورد انتظار برای یک روز خاص را میتوان از سرویس هواشناسی به دست آورد.
مقادیر زیر مرجع پرورش آغازین بوقلمون میباشند:
|
CO2 (دی اکسیدکربن): |
حداکثر ppm 3000 |
|
CO (منو اکسیدکربن): |
مقدار هدف صفر می‌باشد. نباید برای مدت طولانی، مقادیر به بیش از ppm ۳۰ برسد. |
|
NH3 (دی اکسیدکربن): |
نباید به طور دایم بیشتر از ppm ۲۰ باشد. |
-
مدیریت بستر
هوا و دمای سالن و سلامت پرندگان تا حد زیادی تحت تأثیر نحوه مدیریت بستر و همچنین کیفیت آن است. هدف، دستیابی به محیطی خشک و بدون گرد و غبار می‌باشد تا از به وجود آمدن شرایط مناسب زیستی و تنفسی برای باکتری ها جلوگیری شود. به طور استاندارد، مواد سلولزی مثل کاه، تراشه های چوب یا پوسته غلات به صورت اولیه یا فراوری شده، جهت بستر بوقلمون بکار گرفته میشود.
مواردی که هنگام انتخاب مواد اولیه بستر، بایستی در نظر گرفته شود:
- مواد جاذب را انتخاب کنید؛ کاهش در اندازه ذرات میزان جذب آن را افزایش میدهد.
- میزان گرد و غبار آن حتی هنگام ازهم پاشیده شدن، باید خیلی کم باشد.
- بهداشت از اهمیت بسزایی برخوردار است: این مواد بایستی عاری از هرگونه آلودگی، مواد مضر، عوامل بیماری زا و قارچ باشد.
مدیریت بستر نیازمند توجه خاص می‌باشد.
- در فضاهایی که سیستم گرمایشی در کف تعبیه شده، بستر اولیه بایستی کم عمقتر (حدود 3 سانتیمتر) از فضاهایی که سیستم گرمایشی آن منحصراً از بالا تعبیه شده (حدود 8-10 سانتیمتر) در نظر گرفته شود. به این صورت، گرما از زیر به بوقلمون ها میرسد. این امر همچنین باعث راحت خشک شدن مواد بستر در ابتدا میشود.
- توصیه میشود که بستر تا جایی که مواد خشک و تمیز را بتوان از زیر به رو آورد، زیر و رو گردد.
- در مراحل بعدی، توصیه میشود که سطح رویه را از طریق افزودن مواد بیشتر به بستر خشک نمود.
توجه: در صورت بروز بیماری، توصیه میشود، بستر تازه و تمیز شود.
-
آماده سازی جهت پرورش آغازین
به طور کی دو سیستم مختلف پرورش آغازین وجود دارد:
پرورش با حلقه
در روزهای اولیه، جوجه ها در حلقه های خاص نگهداری میشوند. به منظور جلوگیری از تلفات اولیه، ضروری است که تجهیزات سالن و حلقه ها جهت ورود جوجه ها از پیش آماده شده باشند. بعد از ورود آنها به سالن از انجام هر گونه کار جانبی پرهیز شود. کف حلقه ها را توسط لایه 10سانتیمتری تراشه های نرم چوب پوشانده شود (در صورت وجود سیستم گرمایش در کف، عمق آن را به حدود 3 سانتیمتر برسانید). سطح باید صاف باشد (وقتی پرندگان به پشت یا به کنار میخوابند، احتمال بروز شکستگی به وجود می آید). بسته به شرایط انبار غله، جوجه ها بین 6-3 روز درون حلقه ها نگهداری میشوند.
جوجه های ضعیف (بعد از آب خوردن) در حلقه های جداگانه نگهداری میشوند. ترجیحا حلقه ها توسط پشم چوب پر شو تا جوجه ها حمایت بهتری دریافت کنند. مورد مهم دیگر دسترسی آسان به غذا و آب است.
پرورش بدون حلقه
(پرورش گرم با یا بدون نقطه گرمایش)
در پرورش بدون حلقه بایستی دمای اتاق در آغاز به طور ثابت 37-36 درجه سانتیگراد باشد، و جوجه ها در گروه های بزرگ
10000-2000 تایی نگهداری شوند. مهمترین موضوع آماده سازی برای پرورش بدون حلقه، ایجاد گردش هوا و تهویه کافی می‌باشد.
در هوای نامساعد (مثل وقتی که دمای هوای بیرون بیشتر از دمای مطلوب داخل باشد و یا در فصل تابستان) گاهی ضروری است که دما را با توجه به دمای توصیه‌شده تنظیم نمود تا بتوان از تهویه مناسب و کافی به نسبت سن پرندگان اطمینان حاصل کرد.
توجه
- هنگام استفاده از سیستمهای گرمایشی با شعله باز، تجمع زیادی از گازهای مضر به وجود خواهد آمد.
- تهویه سالن بایستی از همان روز اول در نظر گرفته شود. پرندگان و رادیاتورها در مصرف اکسیژن با هم رقابت می‌کنند.
-
فضای جوجه ریزی در هفته اول
بسته به شرایط هوا، سالن را از 4-2 روز قبل از جوجه ریزی گرم کنید.
در نظر داشته باشید: زمین سرد کف سالن، گرمای بدن پرندگان را به خود جذب میکند.
- دان و آب نباید خیلی زودتر از زمان جوجه ریزی آماده شود: دمای زیاد باعث افت کیفیت دان و آب میشود.
- جعبه های حاوی جوجه ها را جلوی حلقه ها یا فضای آماده شده جوجه ریزی قرار دهید.
از گذاشتن جعبه ها روی زمین سرد جلوگیری کنید و در مواقعی که مدت انتظار طولانی تری در پیش است، آنها را روی هم یا خیلی نزدیک به هم قرار ندهید (خطر خفگی).
- در صورتی که جوجه ها درمحل جوجه کشی واکسنTRT دریافت نکرده باشند، بایستی آن را درون جعبه ها اسپری نمود.
- جوجه ها را در سکوت و به آرامی درون حلقه ها یا فضای آماده شده برای جوجه ها، قرار دهید. از پرتاب کردن جوجه ها پرهیز کنید.
- از ایجاد هرگونه سروصدا و انجام هرگونه فعالیت دیگر پرهیز کنید: پرندگان سرگردان میشوند و با فشار به طرف لبه حلقه ها یا جداکننده های فضای مربوطه میروند.
- بازرسی مختصری انجام دهید و بعد فضا را برای حداقل یک ساعت ترک کنید تا جوجه ها به فضای جدید عادت کنند.
- به طور منظم، دان‌خوری ها را با دان تازه پر نمایید تا اشتهای آنها تحریک شود. اصل این است: کم، اما مکرر.
- آبخورهای گِرد بایستی هر روز تمیز شوند. آب‌خوری های خطی روزی چند مرتبه با آب پر شوند.
توجه: دمای زیاد سهم زیادی در آلودگی سریع و باکتریایی آب دارد.
- پسماند دان مرطوب، فشرده و خمیرشده و همچنین دان آلوده را از دان‌خوری‌ها و شانه تخممرغ/ظروف میوه جمعآوری نمایید.
- دمای رادیاتور یا دمای سالن با توجه به نیاز پرندگان تنظیم شود.
- در صورت نیاز، شدت روشنایی را میتوان از روز دوم کم کرد و دما را از روز سوم کاهش داد.
- با شروع روز چهارم، شانههای تخممرغ/ظروف میوه به تدریج جمعآوری نمایید.
- از روز پنجم، پرندگان را از حلقهها خارج کنید.
به منظور تأمین هوای مطلوب و مساعد در سالن بوقلمون های نر یا بعد از جابجایی آنها، بکارگرفتن سیستم گرمایش تابشی توصیه میشود تا تهویه هوا را نیز بهبود بخشد (یعنی گرمایش و تهویه همزمان). در مواردی که دما زیاد و هوا ساکن است، بایستی توسط سیستم های تهویه مکمل، جریان هوای کافی در اطراف پرندگان ایجاد کرد.
توجه: هنگام جابجایی بوقلمون ها از محل پرورش آغازین به سالن های وزن گیری، اختلاف دما را به حداقل برسانید.
-
روشنایی
مشخصاً در فاز پرورش آغازین، و بالاتر از آن در اولین روزها، برنامه روشنایی بایستی بسته به رفتار و فعالیت جوجه ها تنظیم شود. در سیستم فضای باز، مدت و شدت روشنایی به آب و هوا و شرایط فصلی بستگی دارد. بنابراین، این برنامه بایستی به گونه ای باشد که پارامترهای بهینه را مهیاکند. در بعضی شرایط، در مرحله آغازین، برنامه نوبتی برای روشنایی در نظر گرفته میشود (مثلاً، به طور نوبتی 4 ساعت روشنایی و 2 ساعت تاریکی).
مزیت: خواب و استراحت همه جوجه ها به طور همزمان خواهد بود. رفتار آنها همگام خواهد شد.
توجه:
- روشنایی یکنواخت حلقه ها / جداکننده ها، حیاتی می‌باشد.
- به طور پیوسته و مداوم، دوره های استراحت و تاریکی را رعایت کنید.
-
تراکم
سن، نوع و جنس پرندگان و همچنین عوامل محیطی (به طور مشخص شرایط تهویه و مراقبت از بستر) وابستگی تنگاتنگی با تراکم پرندگان دارند. در صورتی که عوامل محیطی مؤثر به صورت بهینه تنظیم و مهیا شده باشد، بوقلمون های ماده با حداکثر وزن 52کیلوگرم و بوقلمون های نر با حداکثر وزن 58کیلوگرم را میتوان در هر مترمربع فضای کاربردی سالن نگهداری کرد. جهت برنامه ریزی های متفاوت مراحل پرورش آغازین و وزن گیری، بسته به تعداد پرندگان در هر مترمربع، به جدول صفحه بعد مراجعه کنید.
بسته به تعداد پرندگان در زمان تخلیه از سالن، جزییات امر مشخص میشود.
-
دان‌خوری و آب‌خوری
برای هر دو منظور پرورش آغازین و وزنگیری، هدف اصلی در چیدمان ملزومات، دسترسی آسان موقعیت دان‌خوری و آب‌خوری می‌باشد.
در سالن پرورش بوقلمون، دان‌خوری‌ها و آبخوریها بایستی به گونهای توزیع شوند که پرندگان بدون توجه به موقعیت مکانیشان، در فاصله حداکثر 6متری به دان‌خوری دسترسی داشته باشند. اما هر آب‌خوری نباید از دان‌خوری بعدی بیشتر از 4متر فاصله داشته باشند.
جدول زیر ارقام مرجعی در زمینه برنامهریزی و طراحی چیدمان ملزومات دان‌خوری و آب‌خوری ارائه میکند:
-
آب مصرفی
آب با کیفیت مطلوب، امری حیاتی برای پرورش آغازین و وزن گیری بوقلمون ها محسوب میشود. آب چاه فقط در صورتی باید مورد استفاده قرار گیرد که به طور منظم کنترل شود. بایستی همیشه آب سالم در دسترس پرندگان باشد.
مصرف آب به نوسانات قابل توجه موارد زیر بستگی دارد:
- دمای محیط
- رطوبت
- شرایط سلامت پرندگان
- ترکیبات دان
- سطح عملکرد (سن) پرندگان
اصول مشابهی روی مصرف دان تأثیر میگذارد. در شروع دوره وزن گیری، مصرف آب بوقلمون ها 5/2 برابر بیشتر از مصرف دان می‌باشد؛ در سن میانی این مقدار به 2 برابر میرسد که از این مرحله تا پایان دوره وزن گیری روندی کاهشی دارد. اگر نسبت دان و آب برای چندین روز خارج از عرف باشد، آن را به منزله اخطار در نظر بگیرید.
* منبع: کتابچه راهنمای پرورش بوقلمون شرکت کارتزفن آلمان - ترجمه شده توسط شرکت توسعه صنعت بوقلمون پارس
